Als moederdag pijn doet: een sms voor iedereen die zich tot op de dag van vandaag niet langer wil blootleggen

Elk jaar in mei vult onze digitale ruimte zich met bloemen, stralende familiefoto's en liefdevolle woorden aan de "beste moeder ter wereld". Voor velen is Moederdag een gelegenheid voor vreugde, dankbaarheid – en verbondenheid. Maar niet voor iedereen. Misschien voel je je vandaag liever even helemaal weg van alles. Dan is deze tekst iets voor jou.

De pijn die de kalender veroorzaakt

Psychologisch gezien kunnen zogenaamde "triggerdagen" zoals Moederdag diepe, onbewuste emotionele wonden raken. Ze brengen herinneringen naar boven die je misschien zorgvuldig hebt weggestopt – en plotseling zijn ze terug. Ongevraagd. Overweldigend.

Misschien ben je je moeder verloren – vroeg, laat, plotseling of na een langdurige ziekte. Misschien heb je nooit een moeder gehad die je echt zag. Misschien was je relatie ingewikkeld, afstandelijk, ambivalent of zelfs giftig. Of misschien verlang je er al jaren naar om moeder te worden – tevergeefs. Moederdag biedt geen ruimte voor dit alles in reclame, geen menu in de supermarkt, geen algoritme.

Hoewel Moederdag in ons collectieve bewustzijn doorgaans wordt geassocieerd met liefde, warmte en dankbaarheid, is het belangrijk om te erkennen dat veel mensen heel verschillende ervaringen hebben met het onderwerp 'moeders'. En dat deze ervaringen net zo echt, net zo geldig en net zo pijnlijk kunnen zijn.

Afbeelding: Liza Summer/pexels

Het onzichtbare verdriet

Niet alle rouw ontstaat door een verlies in de traditionele zin. Bijzonder pijnlijk – en vaak over het hoofd gezien – is het verdriet van een moeder die nog leeft, maar emotioneel niet beschikbaar is. Dit soort rouw is bijzonder complex omdat het tegenstrijdig kan aanvoelen: hoe kun je iemand missen die er is? Hoe kun je rouwen, ook al is er geen officieel afscheid genomen?

Ambivalente rouw: aanwezig en toch verloren

Psychologische studies noemen dit 'ambigu verlies'. Deze term is bedacht door de bekende psycholoog Pauline Boss en beschrijft verliezen waarbij de getroffene fysiek aanwezig is, maar emotioneel of psychologisch afwezig. Een moeder die leeft maar geen liefdevolle band kan opbouwen, bijvoorbeeld door een psychische aandoening, emotionele kilheid, verslavingen of diepgaande conflicten, kan een enorme leegte achterlaten – een vacuüm van verbondenheid dat moeilijk te benoemen is en nog moeilijker om te rouwen.

Deze wond wordt vooral zichtbaar op Moederdag: wanneer iedereen zijn of haar band viert, maar die van jou getekend wordt door pijn, teleurstelling of leegte. Dit kan diepe schuldgevoelens oproepen – omdat "je van je moeder houdt". En toch is het juist deze innerlijke onrust die Moederdag voor velen zo pijnlijk maakt.

Het is belangrijk om jezelf toe te staan ​​deze pijn serieus te nemen. Zelfs zonder een zichtbaar afscheid. Zelfs zonder begrafenis of overlijdensbericht. Zelfs zonder begrip van buitenaf.

Enorm verdriet: pijn zonder woorden

Naast ambivalente rouw bestaat er nog een andere vorm: zogenaamd 'ontrechte rouw' – dat wil zeggen rouw die geen erkende uitlaatklep vindt. Het is vaak stil, diffuus en sociaal onaanvaardbaar, tenzij het tot uiting komt in duidelijke rituelen of een publiekelijk zichtbaar verlies.

Als u uw moeder op jonge leeftijd hebt verloren, voelt u deze pijn mogelijk ieder jaar opnieuw. Niet alleen op deze dag, maar vandaag extra intens.Als je in een moeilijke relatie zit, voel je je misschien verscheurd tussen plichtsbesef en zelfbescherming. Als je onvrijwillig kinderloos bent of een diepe kinderwens koestert, kan elke Moederdagpost aanvoelen als een kleine steek in je hart.

Deze vormen van rouw zijn vaak onzichtbaar in onze samenleving. Ze ontbreken in de beelden die we collectief delen. En juist daarom is het zo belangrijk om er ruimte voor te maken.

Collectieve rituelen versus individuele realiteiten

Moederdag is een cultureel ritueel, een collectieve gewoonte, oorspronkelijk opgezet als een dag om moeders te eren – met goede bedoelingen. Maar collectieve rituelen brengen altijd het risico met zich mee dat ze de individuele realiteit overschaduwen. Juist omdat ze zo emotioneel geladen zijn, werken ze als een vergrootglas op persoonlijke wonden.

Als je niet mee kunt gaan met het algemene verhaal, ontstaat er al snel een gevoel van uitsluiting. Het is alsof je aan de zijlijn van een groot feest staat zonder uitgenodigd te zijn. En soms doet het gewoon pijn om te kijken.

Je kunt voelen wat je voelt

Het is oké als je vandaag verdrietig bent. Of boos. Of leeg. Het is oké om je telefoon uit te zetten, Instagram te vermijden, onder de dekens te kruipen of gewoon een wandeling te maken. Je hoeft jezelf niet uit te leggen. Je hoeft vandaag niets te vieren. En juist vandaag kun je compassie met jezelf hebben.

Psychologen benadrukken herhaaldelijk hoe helend het kan zijn om gevoelens niet te onderdrukken, maar ze te erkennen en te benoemen. Misschien helpt het je om te schrijven – het kan je helpen om vage gevoelens te ordenen. Of om met iemand te praten die je vertrouwt. Of om bewust te zeggen: "Vandaag is een moeilijke dag voor me."

Want wat je voelt, doet ertoe. En wat je nodig hebt, doet ertoe. Misschien is vandaag een dag waarop je jezelf kunt bevrijden van innerlijke verwachtingen – inclusief die van jezelf.

Gevoelens benoemen – en ze kunnen verdragen

Het kan verwarrend zijn wanneer verdriet, woede, schuldgevoel en zelfs opluchting naast elkaar bestaan. Maar deze emotionele ambivalentie is volkomen menselijk – en toegestaan. Gevoelens spreken elkaar soms tegen. En toch mogen ze er allemaal zijn. Misschien helpt het om ze niet meteen te hoeven beoordelen, maar ze gewoon te laten ontstaan ​​– in jouw tempo, op jouw manier.

Wat u zelf kunt doen

Zelfzorg is belangrijker dan ooit. Hier zijn een paar tips om je door de dag heen te helpen:

• Gun jezelf de ruimte om je terug te trekken: je hoeft vandaag niet te functioneren. Je mag een pauze nemen.
  
  

• Praat er met iemand over: Als je er zin in hebt, deel je gevoelens dan met iemand die je begrijpt.
  
  

• Creëer je eigen ruimte: Misschien wil je een klein ritueel voor jezelf creëren, speciaal voor jou. Steek een kaars aan. Schrijf een brief die niemand leest. Kook iets dat goed voor je is.
  
  

• Maak contact met gelijkgestemden: er zijn communities, forums en blogs waar mensen vergelijkbare ervaringen delen. Soms helpt alleen al lezen.
  
  

• Beweging &Natuur: Een wandeling, een paar minuten frisse lucht, blootsvoets door een weiland lopen – dit alles kan aardend en kalmerend werken. Studies tonen aan dat lichte beweging en contact met de natuur aantoonbaar stress kunnen verminderen.
  

Afbeelding: Natalia Kolotvina/pexels

Je bent niet alleen

Ook al voelt het misschien zo, je bent niet de enige voor wie Moederdag moeilijk is. Er zijn veel stille verhalen – van sterrenmoeders, van dochters die zich nooit gezien voelden, van mensen die verlangen naar een andere jeugd, of naar een kind dat nooit kwam.

Misschien is vandaag de dag dat je extra goed voor jezelf zorgt. Een warm bad, een kop thee, een paar keer diep ademhalen. En als je wilt, kun je ook tegen jezelf zeggen: ik ben goed genoeg. Ik heb gelijk, zelfs met mijn pijn.

Als je wilt, kun je er ook bewust voor kiezen om op deze dag iets goeds voor anderen te doen – niet als afleiding, maar als een manier om contact te maken. Misschien kun je een vriend(in) schrijven die het ook moeilijk heeft met deze dag. Misschien kun je jezelf een nieuw ritueel aanleren dat je jaar na jaar kunt herhalen – maar alleen als je dat wilt.

Wat telt: Je mag vandaag bestaan, zoals je bent. In je verdriet, in je kracht, in je kwetsbaarheid.

En misschien, heel misschien, zal deze tekst je helpen om je iets minder alleen te voelen.

Je wordt gezien. Je wordt vastgehouden. En je bent niet alleen met wat je voelt. Zelfs vandaag nog.

En morgen?

Misschien is er morgen een dag die weer makkelijker voelt. Misschien niet. Beide zijn oké. Het belangrijkste is: er is een hiernamaals. Een leven voorbij gevoelens van verplichting en rigide rolmodellen. Een pad dat van jou is – vol kleine stapjes naar zelfacceptatie. En dat pad begint altijd waar je vandaag bent.

En wanneer deze dag voorbijgaat – zoals elke dag voorbijgaat – blijft er iets belangrijks over: jouw verhaal doet ertoe. Jouw gevoelens verdienen ruimte. En jij mag helen – in jouw eigen tempo.