Duurzaam (of duurzamer) leven wordt steeds belangrijker voor veel mensen. Tenminste, zo lijkt het. Afbeeldingen en berichten met de hashtags #duurzaamheid #duurzaamleven en #zerowaste zijn miljoenen keren te vinden op sociale media. Artikelen over deze onderwerpen stapelen zich op en de vraag naar milieuvriendelijke producten neemt toe. Maar is duurzaamheid echt slechts een trend? Of zit er voor de gebruikers van deze hashtags echt meer achter?

Hoe trendy is duurzaamheid?

Het thema duurzaamheid is overal: op Instagram, Pinterest, Facebook en YouTube, op tv en online. Er worden duizenden artikelen en blogs over geschreven en er lijkt elke dag nieuwe content te verschijnen. Iedereen leeft ineens duurzaam, zero waste lijkt de "enige weg" te zijn en iedereen die in 2020 nog nooit een vleesvervanger heeft geprobeerd, is compleet wereldvreemd – tenminste, die indruk krijg je als je door het internet bladert.

Hoe kan het dan dat duurzaamheid ineens zo trendy is? Of misschien moeten we ons beter afvragen: is het waar dat duurzaamheid een trending topic is?

Als je de resultaten van Google Trends bekijkt voor zoektermen zoals "duurzaamheid", "duurzaam leven" en "duurzaamheid" voor Duitsland, de VS en wereldwijd tussen 2004 en nu, wordt het al snel duidelijk: duurzaamheid is geen nieuwe trend. De grafieken laten zien dat de zoekinteresse in de bovengenoemde termen de afgelopen jaren bijna net zo hoog is geweest als nu. Er zijn echter aanzienlijke schommelingen over de gehele periode (2004-heden). Sterker nog, sinds medio 2018 is de populariteit van deze zoektermen toegenomen, zowel regionaal als internationaal.

Samenvattend kunnen we zeggen dat de belangstelling voor duurzaamheid inderdaad is toegenomen, maar niet zo plotseling en dramatisch als je zou verwachten.

Als we andere zoektermen met betrekking tot milieu en klimaat meenemen, zien we een aanzienlijke toename in de zoekinteresse in de afgelopen twee jaar. Zonder al te snel conclusies te trekken, zou je kunnen aannemen dat de hernieuwde interesse in klimaat de afgelopen jaren ook heeft geleid tot meer onderzoek naar duurzaamheid.

Nou, dit schijnbare verband is nauwelijks verrassend. Bosbranden, tsunami's, steeds hetere zomers, Fridays For Future, debatten over wegwerpplastic, broeikasgassen, klimaatakkoorden, papieren zakken, het verbod op plastic rietjes, Netflix-documentaires, Beyond Meat Burger, Veganuary, Greta Thunberg en complottheorieën – dit zijn slechts enkele voorbeelden van gebeurtenissen, nieuwsberichten, trends en memes die de afgelopen jaren wereldwijd de ronde hebben gedaan. Al deze voorbeelden hebben betrekking op de thema's milieu, klimaat en duurzaamheid.

Als duurzaamheid slechts een trend is, kan het toch niet zo belangrijk zijn?

We kennen allemaal het gezegde: "Trends komen en gaan." In een wereld die steeds sneller lijkt te gaan, is iets de ene dag "in" en de volgende week "uit". Op TikTok is er elke dag een nieuwe challenge, een nieuw dansje of een nieuwe meme. Content raast over het internet... Dus waarom zouden we zoveel tijd besteden aan dingen waar straks niemand meer over praat? Aan onderwerpen die over een jaar niemand meer weet?

Dit kan voor bepaalde termen en onderwerpen gelden. Het probleem is dat deze houding niet van toepassing is op klimaat en duurzaamheid.Omdat we nu met een aantal zaken geconfronteerd worden. De gevolgen van de levensstijl en wegwerpmaatschappij van de afgelopen decennia worden nu zichtbaar. Onze toekomst en die van ons nageslacht hangt deels af van hoe we ons vandaag gedragen en wat we vandaag veranderen. Duurzaamheid – ook al lijkt het nu een trend – is daarom allesbehalve onbelangrijk.

Wat is er goed aan trends op sociale media?

Het mooie van trends die zich via sociale media verspreiden, is dat ze in korte tijd een groot aantal mensen bereiken. Platforms zoals Instagram, YouTube en TikTok bereiken ook mensen die zich anders misschien nooit met het onderwerp in kwestie zouden bezighouden. Dit wekt de indruk dat de jongere generatie, met name "Gen Z", zeer goed geïnformeerd en politiek geëngageerd is dan eerdere generaties. Natuurlijk varieert de intensiteit en diepgang waarmee mensen zich met deze onderwerpen bezighouden, net als bij de algemene bevolking. Het is ook duidelijk dat er nepnieuws wordt verspreid.

Niettemin is het groeiende bewustzijn van duurzaamheid, milieubescherming en klimaatverandering onmiskenbaar. En niet alleen onder de jongste generatie, maar over de hele linie. Natuurlijk zijn er, zoals bij alle kwesties, voorstanders van de tegenpartij en mensen die het belang en de relevantie van deze onderwerpen bagatelliseren. Niettemin lijken alle leeftijdsgroepen alerter en bewuster te zijn van de noodzaak van milieubescherming of een duurzamere levensstijl.

Laten we eens kijken hoe mensen deze onderwerpen daadwerkelijk ervaren. Er zijn zeker mensen die online een #zerowastelifestyle verkondigen, maar de inhoud en principes niet in de praktijk brengen. Ze adverteren met bamboe tandenborstels, herbruikbare make-uppads en duurzame mode, maar gebruiken deze producten in hun dagelijks leven helemaal niet. Sommige mensen willen gewoon meedoen en profiteren van deze "trends"...

Elke klik telt

Ik vind het begrijpelijk dat je dit dom vindt en je boos maakt over zulke mensen (of de misinformatie die ze verspreiden). Maar uiteindelijk dragen deze mensen wel bij aan de populariteit van de betreffende onderwerpen. En dat is maar goed ook, toch?

Want hoe vaker berichten worden geplaatst, gedeeld, geliket en becommentarieerd, hoe meer mensen ze bereiken. Hoe meer mensen zich bewust worden van duurzaamheid en milieubescherming, hoe vaker de content blijft hangen en hoe meer mensen potentiële voorstanders van een duurzame levensstijl worden.

Sommigen noemen duurzaamheid een trend, anderen een generatiekwestie en weer anderen een algemene verandering in levensstijl. Maar wat het ook is, de aandacht die dit onderwerp krijgt, kan als positief worden beschouwd. En dat is het belangrijkste, toch? :)

Als je meer wilt weten over duurzaamheid, mindfulness en familie & zwangerschap of gezonde voeding, kijk eens hier over.

Foto door Taylor Simpson op Niet meer spetteren