10 kruiden die in elk kruidenrek thuishoren

Zonder kruiden zouden sommige van onze gerechten veel saaier en minder spectaculair smaken. Maar blijkbaar zijn er inmiddels talloze verschillende kruiden en worden ook kruidenmengsels steeds populairder. Als je volgens recept kookt, kom je vaak heel bijzondere kruiden tegen die je niet per se in huis hebt. Zijn ze de moeite waard om te kopen? Dus wat zijn belangrijke kruiden die deel uitmaken van de basisuitrusting van elk huishouden? 

Interessante feiten over specerijen

Onze nomadische voorouders hadden hun gerechten al op smaak gebracht; koriander werd bijvoorbeeld 23.000 jaar geleden in Israël gebruikt en knoflookmosterd in de Baltische regio 6.000 jaar geleden. In middeleeuws Europa werden specerijen als schatten behandeld en waren nootmuskaat en kruidnagel belangrijke statussymbolen.

Een specerij die ieder van ons het vaakst gebruikt – peper – was ooit zo waardevol als goud! Ook in de middeleeuwen pronkten mensen graag met hun bezit aan kaneel.

De duurste kruiden van vandaag zijn saffraan, vanille en kardemom. De waarde van een specerij is afhankelijk van verschillende factoren. Daarbij gaat het niet alleen om de beschikbaarheid en productieomstandigheden, maar ook om hoe trendy een specerij momenteel is. En hier geldt uiteraard hetzelfde: hoe minder er is, hoe waardevoller een specerij is.

Waar worden specerijen van gemaakt en waar zijn ze goed voor?

Plantendelen zoals bladeren, schors, zaden of vruchten worden als specerijen beschouwd. Maar ook knoppen, bloemen of plantenwortels kunnen specerijen zijn.

Naast de voor de hand liggende functie van het op smaak brengen van voedsel en het versterken of versterken van smaken, worden specerijen ook gebruikt als conserveermiddel en als basis voor medicijnen. Peper stimuleert bijvoorbeeld ook de spijsvertering en rozemarijn stimuleert de eetlust.

Kruidenmelanges worden momenteel steeds populairder omdat ze gemakkelijk in gebruik zijn en je niet tien kruiden per stuk hoeft te kopen, maar al deze kruiden in één keer in één product kunt vinden. Voor veel mensen zijn ze inmiddels een van de basisbenodigdheden in de keuken. Het nadeel van deze kruidenmengsels is dat je de ingrediënten niet afzonderlijk kunt gebruiken als je ze afzonderlijk nodig hebt.

Vandaag wil ik me concentreren op individuele belangrijke kruiden die in elke keuken nuttig zijn en die voor iedereen een solide basisuitrusting vormen.

10 belangrijke kruiden voor uw keuken

1. Paprikapoeder

Paprika geeft vrijwel alle hoofdgerechten een lekkere basissmaak. De verschillende soorten paprika’s verschillen vooral in de mate van pikantheid. De meest populaire variant is zoete paprika en geeft gerechten een warm, intens aroma, maar geeft ook een aangename fruitigheid af. De iets hetere en veelgebruikte variant is paprika roshot.

Deze specerij past niet alleen goed bij groentesoepen en stoofschotels, maar ook bij pasta en hartige smeersels. Het is ook geschikt voor marinades en dips. Het gebruik van paprika kent vrijwel geen grenzen.

Foto door Min Ling op Ontsplashen

2. Oregano

Deze mediterrane specerij ruikt niet alleen super lekker, maar is ook nog eens geschikt voor vrijwel elk Italiaans of Grieks gerecht. Of het nu op pizza is, in salades, soepen, sauzen of bij groenten - oregano verrijkt al deze gerechten met zijn pittige, licht kruidige aroma. In tegenstelling tot andere kruiden ontwikkelt oregano geen bittere stoffen als het te lang wordt gekookt, waardoor het lang kan worden gekookt.

3. Cayennepeper

De naam van deze hete specerij is misleidend: Cayennepeper is helemaal geen exotische pepersoort, maar een chilisoort. Het wordt vaak gebruikt in de Indiase, Spaanse, Portugese en Indonesische keuken en hoewel het ideaal harmonieert met paprika en curry, moet het spaarzaam worden gebruikt in combinatie met andere kruiden, anders zal de kruidigheid van de cayennepeper domineren en de andere kruiden overstemmen.

Het past niet alleen heerlijk bij vlees- en visgerechten, maar ook bij soepen en stoofschotels. En – als je zin hebt om te experimenteren – meng dan zeker cayennepeper door je warme chocolademelk!

4. Kerrie

Oké, een specerijmengsel Het komt in mijn top 10 kruiden terecht – een absolute must-have voor mij. Afhankelijk van de blend kan kerriepoeder uit 13 tot 36 verschillende kruiden bestaan! Standaardbestanddelen zijn chili, kurkuma (die de curry zijn typische gele kleur geeft), kardemom, koriander, komijn, kaneel, gember, kruidnagel en nootmuskaat. Door de individuele mengverhoudingen varieert curry in smaak van zoet tot pittig.

Curry is een zeer belangrijk bestanddeel in veel Indiase gerechten en exotische combinaties met ananas of kokosmelk, maar past ook uitstekend bij oosterse rijstpannen, dressings en sauzen.

Foto door Peter Heeling op skitterfoto

5. Komijn

Komijn, zoals komijn ook wel bekend staat, is wereldwijd één van de meest populaire specerijen en wordt vooral gebruikt in de oosterse en Aziatische keuken. De meesten van ons zijn waarschijnlijk bekend met het frisse en licht kruidige aroma van komijn uit hummus en falafel. Maar het past ook prima bij rijst en granen en natuurlijk bij groenten, couscous en bulgur. Het wordt voornamelijk gebruikt in de grondversie.

Qua smaak heeft komijn weinig gemeen met karwij, wat vaker voorkomt in ons land, en ook beter te combineren is met andere kruiden dan zijn Europese familielid.

6. Gember

Deze specerij is een integraal onderdeel geworden van de Aziatische keuken. De fruitige, kruidige knol zorgt voor een citroenachtige, frisse smaak en geeft veel gerechten net dat beetje extra. Vers gesneden thee heeft een genezende werking bij misselijkheid en verkoudheid. Maar ook als poeder wordt het vaak gebruikt in Aziatische soepen, sauzen, vlees- en visgerechten. Maar ook desserts zoals fruitsalades en taarten kun je op smaak brengen met gember.

7. Nootmuskaat  

Nootmuskaat wordt vers geraspt gebruikt en verfijnt aardappelgerechten, soepen en stoofschotels. Maar ook vleesgerechten zoals gehaktballen en groenten zoals kool, spinazie of pompoen profiteren van de zaden van de nootmuskaatboom. Omdat het aroma vrij snel verdwijnt, mag u de specerij niet koken, maar pas kort voor het serveren aan het gerecht toevoegen. Sommige zoete gerechten zoals rijstpudding, griesmeelpap, appel- en kersencake kunnen trouwens ook verfijnd worden met nootmuskaat!

8. Kaneel

Daarnaast is kaneel een alleskunner en populaire alleskunner in vrijwel iedere keuken. Voor mij is kaneel een must in mijn ochtendpap. Kaneel is ook vaak een integraal onderdeel van chai-theeën, cakes, koekjes en appelkruimeltaart. Deze specerij is echter niet alleen iets voor zoetekauwen: hij past ook heel goed bij hartige gerechten zoals sauzen of rode kool en harmonieert perfect met gember en kardemom.

Foto door Luisa Schetinger op Ontsplashen

9. Vanille

De bijzonder zoete smaak van vanille verfijnt vooral taarten, ijs en andere desserts en wordt daarom vooral gebruikt bij het bakken. Maar het wordt ook gebruikt als siroop in koffie- en cacaospecialiteiten.

Om de volle smaak te krijgen kun je het beste een echt vanillestokje gebruiken waaruit het zwarte vruchtvlees is geschraapt. Helaas zijn vanillebonen erg duur, daarom wordt vaak kunstmatig geproduceerde vanilline gebruikt. Dat echte vanille niet goedkoop is, komt vooral door de zeer complexe teelt- en oogstprocessen.

10. Peper en zout

Ik ga er eigenlijk van uit dat iedereen deze twee specerijen in huis heeft.
Zout hoort in bijna alle gerechten thuis - of het nu gaat om bakken, koken of braden. Daarbij geldt: hoe fijner de korrel, hoe beter het aroma zich ontwikkelt. Ook zoete gerechten hebben baat bij een snufje zout omdat het de andere smaken benadrukt.
Zwarte peper is de perfecte remedie tegen een milde smaak, maar moet voorzichtig worden gebruikt omdat de kruidigheid moeilijk te neutraliseren is. Toch is er nauwelijks een gerecht dat niet met peper op smaak kan worden gebracht. Tegenwoordig wordt het ook steeds vaker gebruikt in desserts en chocoladecomposities.

Wil je meer weten over de onderwerpen gezonde voeding, mindfulness of duurzaamheid, neem dan eens een kijkje hier over.
Laat me in de reacties hieronder weten welke belangrijke kruiden volgens jou in elke keuken zouden moeten zitten!

Foto door Sonja Punz op Ontsplashen