Ayurveda Basics – De basis uitgelegd

Ongeveer anderhalf jaar geleden kwam ik voor het eerst in aanraking met Ayurveda via een podcast. Voordien zei de term eerlijk gezegd niets voor mij. Over het algemeen wordt Ayurveda vaak geassocieerd met yoga, meditatie en buitenlandse gerechten. Maar Ayurveda is veel meer dan alleen een medicijn, een dieet of een trend...

Wat is Ayurveda en waar komt het vandaan?

Om Ayurveda te begrijpen, is het nuttig om eerst de betekenis van het woord te begrijpen. De term komt uit het oude Indiase Sanskriet en betekent letterlijk 'Kennis van het leven” (Ayur = leven, Veda's = wetenschap). De term weerspiegelt al de grote diversiteit van Ayurveda. Volgens een oude definitie is het doel van deze wetenschap “het behouden van de gezondheid van de gezonden en het behandelen van de zieken”.
In deze oorspronkelijke vorm bestaat de holistische gezondheidstheorie voornamelijk in India, waar deze wetenschappelijk wordt onderwezen en ook deel uitmaakt van het dagelijks leven. In onze westerse cultuur kun je echter het beste in aanraking komen met Ayurveda in de wellnessruimte. Omdat wetenschappelijk onderwijs niet overeenkomt met de evidence-based geneeskunde die we dagelijks gebruiken, heeft het helaas altijd te kampen met vooroordelen. 

Mensen die zich dieper verdiepen in deze traditionele alternatieve geneeskunde worden zich snel bewust van de vele voordelen ervan. Omdat Ayurveda de mentale, fysieke, emotionele en spirituele niveaus in één combineert holistisch systeem. Je houdt je bezig met het creëren en behouden van een gezond leven. Persoonlijk vind ik deze basisaanpak erg interessant omdat deze contrasteert met de westerse aanpak die in ons land populair is. Hier maakt u zich niet alleen zorgen over uw gezondheid als u ziek bent. In zekere zin is gezondheid de basis van het leven die in stand moet worden gehouden. U wilt een permanente, perfecte gezondheid bereiken en het grootst mogelijke fysieke en mentale potentieel benutten.

Ayurveda ontstond ongeveer 5000 jaar geleden toen meesters en artsen ervaring en filosofie combineerden. Tot op de dag van vandaag is Ayurveda een zeer actuele gezondheidstheorie waar ieder van ons profijt van kan hebben.

Wat is de dosha-theorie?

De Ayurvedische leer richt zich op de vijf elementen Water, lucht, ether, aarde en vuur. Al het leven, de hele natuur en zelfs de mens bestaat uit deze elementen. Om de elemententheorie over te brengen naar lichaam en geest, combineert Ayurveda de elementen tot drie energieën, de dosha’s (Vata, Pitta en Kapha). In elk van de dosha’s werken twee elementen met vergelijkbare eigenschappen. Het is belangrijk om te benadrukken dat alle drie de dosha’s in elk organisme voorkomen. Als de dosha’s in balans zijn, zijn we in harmonie en verloopt alles soepel. Meestal hebben de dosha's in ons mensen echter een verschillende mate van intensiteit, en zijn een of twee van de drie energieën overheersend (hierover later meer). Laten we de drie bio-energieën eens nader bekijken:

• Vata (Lucht, Ether): Deze twee elementen zijn licht, mobiel, koud en droog. Ze combineren zich tot ‘Vata’-energie, die het bewegingsprincipe vertegenwoordigt en de ademhaling, het zenuwstelsel, de bloedsomloop en (onbewuste en bewuste) motorische processen in het lichaam reguleert. Deze dosha wordt vaak de koningsdosha genoemd omdat hij de meest invloedrijke van de drie belangrijkste energieën is. Vata uit zich in gevoeligheid, flexibiliteit, creativiteit, lichtheid en begrip.
• Pitta (Vuur, Water): De eigenschappen van de elementen vuur en water vormen samen het transformatie- of vuurprincipe. Pitta speelt daarom een ​​bijzonder belangrijke rol in onze spijsvertering – de stofwisseling is immers het grootste conversiesysteem in ons lichaam. Pitta komt ook tot uiting in lichaamswarmte, charisma, temperament, gezichtsvermogen en organisatorische vaardigheden.
• Kapha (Aarde, Water): Als structureel principe zorgt de werking van aarde en water ervoor dat dingen bij elkaar blijven. De ‘Kapha’-energie wordt bijvoorbeeld aangetroffen in de botstructuur en weefselstructuur. Het stabiliseert het immuunsysteem en vertegenwoordigt de mentale en fysieke kracht van het lichaam. Kapha staat niet alleen voor veerkracht en stabiliteit, maar ook voor kalmte, geduld en zorgzaamheid.

Wat betekent ‘individuele constitutie’ in de ayurvedische context?

Zoals al aangegeven zijn de drie energieën in ieder mens aanwezig – maar in verschillende verhoudingen. Dit betekent dat ieder mens vanaf de geboorte een zeer individuele samenstelling van dosha’s heeft Prakriti genaamd. Het vertegenwoordigt onze individuele fysieke en mentale capaciteiten en talenten. Een tenger lichaam wordt bijvoorbeeld gekenmerkt door Vata, een meer pompeuze lichaamsbouw wordt gekenmerkt door Kapha en een sportief, dynamisch lichaam wordt gekenmerkt door Pitta. 

De leringen van Ayurveda negeren echter niet het feit dat ieder van ons vanaf de geboorte wordt blootgesteld aan invloeden van buitenaf. Daarom kan uw fysieke en mentale constitutie gedurende uw hele leven veranderen. De huidige grondwet heet “Vikriti”, en kan worden beïnvloed door trauma of alledaagse stress. 

Een belangrijk doel van Ayurveda is het terugvinden of realiseren van de eigen natuur, oftewel Prakriti. Als we in onze Prakriti leven, voelen we ons volledig in ons element en ervaren we geluk, tevredenheid en lichtheid. Aan de andere kant, als we onze dominante energie onderdrukken, stapelt deze zich op en ontstaat er een verstoring. Dit kan leiden tot kortdurende maar ook chronische ziekten. 

Dit speelt samen met het doel om de weg terug te vinden naar je eigen oerenergie Balans van energieën een grote rol. Pitta, Kapha en Vata vormen samen een driewegbalans, en geen enkele dosha mag op de lange termijn te overmatig worden in lichaam of geest. Een onbalans in de dosha’s leidt ook tot ziekte of ongemak. Te veel Kapha kan zwaarlijvigheid betekenen, te veel Vata leidt vaak tot verlies van eetlust, en Pitta-mensen ervaren sneller brandend maagzuur dan mensen met andere overheersende energieën.
De leer van Ayurveda gaat niet over het neutraliseren van de drie dosha’s naast elkaar. Het is veeleer belangrijk om je eigen natuurlijke evenwicht tussen de drie energieën te behouden en zo je eigen aard op een creatieve manier te beleven.

Als je wilt weten bij welk constitutietype jij het meest past, dan kan dat doe hier een dosha-test. 

Hoe werkt Ayurveda, hoe werkt Ayurveda?

Nu we weten wat er achter Ayurveda zit, rijst de vraag hoe deze theoretische principes in de praktijk worden toegepast en geleefd. Globaal gesproken zijn er drie belangrijke benaderingen die je moet weten over Ayurveda:

1. MEDITATIE EN YOGA

Mindfulnessoefeningen hebben veel positieve effecten op onze gezondheid. Yoga verhoogt bijvoorbeeld niet alleen de flexibiliteit, maar dient ook als een effectieve stressverlichter en kan helpen bij een breed scala aan fysieke problemen. Regelmatige meditatie bevordert ook onze gezondheid op de lange termijn. Het verbetert onze concentratie, verlicht stressgevoelens, versterkt het immuunsysteem en het hart, bestrijdt slaapproblemen en kan zelfs psychische aandoeningen tegengaan. Als je meer wilt weten over de Basisprincipes van meditatie Als u dat wilt weten, bent u van harte welkom dit blogbericht weergave.

2. THERAPIEBENADERING

Ayurveda werkt onder meer met massages en reinigingsbehandelingen om het lichaam te ontgiften. Bij Ayurveda behandelingen ligt de nadruk op elke individuele behandeling. Niet alleen de huidige symptomen moeten worden behandeld, maar de persoon als geheel en zijn energieën moeten worden bekeken en behandeld. Ayurvedische manuele therapie en kruidengeneeskunde zijn voorbeelden van hoe altijd op de natuur gebaseerde geneesmethoden worden gebruikt. Bij Ayurveda kuren worden naast de behandelingen ook yoga, ontspannings- en ademhalingsoefeningen beoefend. Het geheel wordt afgerond met ayurvedische voeding, wat mij bij mijn derde punt brengt. 

3. AYURVEDISCH DIEET

Voeding speelt een bijzondere rol in de Ayurvedische leer. De nadruk ligt hier vooral op de juiste combinatie van voedingsmiddelen. Een dosha-typisch dieet is ook belangrijk voor een evenwichtig, tevreden leven. Omdat voeding zo’n belangrijk en spannend onderdeel van de geneeskunde is, wil ik er in mijn volgende blogpost graag dieper op ingaan. Hier vindt u het artikel over Ayurvedische voeding.

Wil je meer leren over gezond eten, mindfulness, duurzaamheid of gezin en zwangerschap? Bekijk hier meer spannende blogartikelen over deze onderwerpen.