
Inhoudsopgave
Gesprekken over veganisme - waarom ze altijd escaleren en wat jij als veganist eraan kunt doen
Is het u duidelijk dat u veganistisch wilt eten? Mooi, dan is alles goed! ... Als er geen directe omgeving was met mensen die niets vinden van je puur plantaardige voeding. Je botst altijd of drijft zelfs van elkaar af; gesprekken en discussies met concurrerende denkwijzen en levensstijlen kunnen vermoeiend zijn. Ervaringen & tips.
Veganistisch dieet: Ik heb een levensstijl gevonden waar ik me goed bij voel en waarbij ik weet dat ik niet alleen iets goeds doe voor de dieren, maar ook voor het milieu. Het voelt goed. Helaas ziet niet iedereen in mijn directe omgeving dat zo. En dat kan enorm frustrerend zijn. En niet alleen voor mij: deze confrontatie kan ook de zenuwen op de proef stellen van de persoon met wie ik praat...
Iedere situatie is uniek – en toch hetzelfde
Sommige mensen kiezen voor een veganistische levensstijl omdat vrienden of familieleden hen daartoe inspireren. Dat is mooi, want het betekent dat er mensen in je directe omgeving zijn die een soortgelijk wereldbeeld hebben als jij. Dit kan het gemakkelijker maken om aan de slag te gaan.
Anderen daarentegen zijn zelf de ‘initiatiefnemers’ in de vriendengroep en staan er aanvankelijk alleen voor. Ze werden zich bewust van een puur plantaardig dieet via hun eigen morele kompas, via posts op sociale netwerken of via documentaires. Aanmoediging ontvangen van dierbaren is hier moeilijker en zeldzamer.
Maar of je nu één, vijf of tien mensen in je omgeving hebt die veganistisch leven of veganistisch eten – er is zeker één persoon in je directe omgeving die helemaal niet goed is in praten over dit onderwerp.
Wat is het probleem?
Maar wat is precies het probleem? Waarom is het zo moeilijk om met niet-veganisten over het onderwerp veganisme te praten? Soms heb ik het gevoel dat veganisme bijna als religie of politiek wordt behandeld: begin er gewoon niet over, anders ontstaat er zeker wrijving tussen de betrokkenen in het gesprek.
Aan de andere kant zijn er ook tegengestelde voorbeelden. Laatst werd ik aangenaam verrast door mijn neef, die vlees eet maar toch erg geïnteresseerd was in mijn dieet. Wij hebben op een geheel open en ontspannen manier van gedachten kunnen wisselen.
Waarom reageren mensen zo verschillend op dit onderwerp?
In mijn ervaring is het grootste knelpunt de asymmetrie van kennis tussen beide partijen.
Laat me het uitleggen: als we weinig informatie hebben over een onderwerp, maar er wel een debat of discussie over (zouden moeten) voeren, voelen we ons in een hoek geduwd. Of het nu over veganisme, politiek of kunstmatige intelligentie gaat. Want zonder kennis missen we een basis voor argumentatie.
Nu is het vaak zo dat degene met wie we praten, in tegenstelling tot ons, nauwelijks iets weet van de veganistische levensstijl. Dat is volkomen normaal, omdat de persoon in de meeste gevallen het probleem eenvoudigweg nog niet heeft afgehandeld. De ‘kennis’ die er bestaat, bestaat grotendeels uit vooroordelen en stereotypen.
Wij merken op: In de meeste gevallen is er sprake van een disbalans in het kennisniveau.
Oké, wat nu?
Dit zou niet zo'n groot probleem zijn als we zouden toegeven dat we niet genoeg kennis hebben om dit onderwerp te bespreken.
Helaas is schaamte een groot probleem in onze samenleving. Als we zo open zouden zijn over onze tekortkomingen, zouden we als ‘zwak’, ‘dom’, ‘beschamend’ of ‘onwetend’ kunnen worden bestempeld. En dat willen wij zoveel mogelijk vermijden. Zeker als het gaat om een onderwerp dat op ieders lippen ligt en waar je eigenlijk iets van moet weten...
Dus wat doen we?
Wij voelen ons aangevallen. We verlaten het rationele niveau en gaan naar het emotionele niveau. Wat hier van belang is, is niet langer de kwaliteit van het betoog, maar eerder hoe goed ik mezelf kan verdedigen. En hoe goed ik de mening die ik meen te moeten vertegenwoordigen, kan overbrengen via reacties die eigenlijk nietszeggend zijn. Hoe meer ik deze onbalans (onbewust) waarneem, hoe meer ik dit gedrag laat zien.
Het resultaat?
Het gesprek eindigt in beschuldigingen, in ruzie of in ieder geval in een gespannen sfeer.
Foto door Priscilla Du Preez op Ontsplashen
Het tweede punt: openheid, tolerantie en zelfvertrouwen
Ik zie een ander knelpunt in de manier waarop het gesprek verloopt en eindigt in sommige facetten van de persoonlijkheid.
Om terug te komen op de positieve gesprekservaring met mijn nichtje: ik weet dat zij over het algemeen iemand is die heel open staat voor andere opvattingen en houdingen. Ze is oprecht geïnteresseerd in wat de ander denkt. Bovendien heeft ze vrede met zichzelf; ze weet wie ze is en wil zijn. Tegelijkertijd staat ze open om te leren.
Dergelijke eigenschappen geven ons een gevoel van kracht in een gesprek. Want als ik deze zelfverzekerdheid of zelfvertrouwen mis, dan is de kans veel groter dat ik het gesprek naar een emotioneel niveau breng. Ik vind het ook moeilijker om toe te geven dat ik misschien niet over voldoende kennis beschik om een discussie over dit onderwerp te voeren. Dat brengt ons terug bij punt één...
En er is nog iets:
Als het onderwerp veganisme ter sprake komt – wat de situatie / opmerking / vraag ook is – krijgen niet-veganisten al snel het gevoel (en dat is niet denigrerend bedoeld) dat ze nu een fundamentele discussie over veganisme moeten voeren, waarbij ze dan uiteraard hun eigen standpunt verdedigen. Het komt echter veel vaker voor dat veganisten dit onderwerp vermijden, omdat ze weten hoeveel wrijving het kan veroorzaken.
Waarom kun je niet gewoon een gesprek voeren en ideeën uitwisselen, vragen stellen, dingen uitleggen? Geldt dit ook voor andere onderwerpen?
Aan de ene kant denk ik dat het komt omdat je dieet een emotionele kwestie is.
Of het nu veganistisch is of niet. Het maakt tenslotte een groot deel uit van ons dagelijks leven. In de meeste gevallen beïnvloedt de opvoeding van onze ouders de manier waarop we eten. En dat blijft vaak zo. Omdat ons eigen dieet al zo lang bij ons is, wordt het onderdeel van onze identiteit.
Aan de andere kant denk ik dat veel mensen in hun hart weten dat hun omnivorendieet lijden veroorzaakt en schadelijk is voor dieren en het milieu.
Er ontstaat dan een zogenaamde cognitieve dissonantie in het hoofd. Dit betekent dat een persoon cognities (hier: gedachten) heeft die onverenigbaar zijn, bijvoorbeeld: “Het doden/houden van dieren veroorzaakt lijden” vs. “Ik eet dode dieren”. Deze cognitieve dissonantie manifesteert zich als een onaangename emotionele toestand. In principe weten we dat er iets mis is. Hoe kunnen we van dit onaangename gevoel afkomen? Ofwel veranderen we ons gedrag (“Ik eet geen dieren meer”) ofwel veranderen we onze gedachten (“Het eten van dieren is volkomen normaal” / “Het gaat niet zo slecht met de dieren” / …).
Wat is volgens jou makkelijker uit te voeren?
Dat klopt, een verandering van denken. We kunnen het onaangename gevoel onderdrukken of oplossen door rechtvaardigingen voor onze daden te vinden.
Dus als ik opnieuw met deze tegenstrijdige cognities wordt geconfronteerd (bijvoorbeeld als het onderwerp veganisme ter sprake komt), ga ik in de verdedigingsmodus om mezelf en mijn cognities te beschermen. Anders zou de cognitieve dissonantie weer ontstaan – en dat voelt niet goed.
Het gesprek kan gemakkelijk escaleren.
Wat kan ik als veganist doen in zulke uitdagende gesprekssituaties?
Ik wil absoluut niet dat het gevoel ontstaat dat onze niet-veganistische tegenhangers het enige probleem zijn.
Integendeel. Ik weet uit eigen ervaring dat wij veganisten niet altijd gemakkelijk zijn om mee te praten! Vooral in het begin hebben we de neiging anderen te willen bekeren. Of probeer de ander zich schuldig te laten voelen, zodat hij/zij beseft hoe “slecht” het is wat hij of zij doet. Het kan best gebeuren dat de partij die veganistisch eet beduidend intoleranter is dan de partij die een omnivoor dieet volgt. Ook wij zijn immers niet vrij van de emotionaliteit van het onderwerp.
Hoe kan ik mij dus zo gedragen dat een gesprek of discussie zo vreedzaam mogelijk verloopt?
empathie
Ik geloof dat empathie heel belangrijk is. We moeten niet vergeten dat we deze nieuwe kennis misschien pas onlangs hebben verworven. Ook jij stond ooit op hetzelfde punt als je tegenhanger. Dat begrijp ik. Geef de ander niet het gevoel dat hij ‘slechter’ of minder waardevol is dan jij. Dit is heel belangrijk. Misschien kunt u zelfs hardop uw begrip van de positie van de ander uitdrukken. Dit getuigt van warmte en empathie.
geduld
Geef uw tegenhanger de tijd. Gooi geen feiten rond als je merkt dat de ander er niet klaar voor is om ze te ontvangen. Dit kan overweldigend zijn en je in een positie brengen waarin je het gevoel hebt dat je jezelf moet verdedigen (zie ‘Kennisasymmetrie’ hierboven).
Geef een positief voorbeeld
Stop met bekeren. Onderwijs is belangrijk. Maar dit gebeurt alleen effectief als de ander zichzelf als gelijkwaardige gesprekspartner beschouwt. Dus in plaats van het gesprek bij elke gelegenheid op veganisme te richten, probeer gewoon een positief voorbeeld te geven. Leef je leven, waarbij je hier en daar subtiel de aandacht op iets vestigt. Als je bijvoorbeeld wordt uitgenodigd voor een etentje, neem dan een heerlijk veganistisch dessert mee (dat zal iedereen ervan overtuigen dat veganistisch eten lekker kan zijn). 😉), of stel alternatieven voor waar u zich prettiger bij voelt - niet zodat iedereen ‘dwingt’ om veganistisch te eten, maar op grond van het feit dat je zou je er prettiger bij voelen.
We worden allemaal beïnvloed door onze omgeving – of we dat nu leuk vinden of niet. Dus waarom zou u de mensen om u heen niet op een positieve manier beïnvloeden? En zonder ruzies of discussies die eindigen met tenminste één persoon die boos of depressief is? Maar door met empathie, begrip en geduld verder te gaan? Ik kan je garanderen dat dit ook een positief effect zal hebben op de houding van de persoon met wie je praat!
Verspreid liefde, geen haat. 💛🌱
Wil je meer leren over gezond eten, mindfulness, duurzaamheid of gezin en zwangerschap? Bekijk hier meer spannende blogartikelen over deze onderwerpen.
Foto door Antenne op Ontsplashen
2 Reacties
Danke für diesen klugen, warmherzigen Beitrag ❤️.
Ich kann als langjährige Veganerin die Beobachtungen, Schlussfolgerungen und Handlungsvorschläge zu 100% bestätigen.
Leckeres veganes Essen zu Familienfeiern, Partys und für das Kollegenmeeting mitzubringen und es garnicht an die große Glocke zu hängen, dass das köstliche Rezept rein pflanzlich ist, aber auf Nachfrage gerne davon zu berichten- das hat sich als die beste und friedlichste Methode für mich bewährt. 😃
Interessant finde ich, immer öfter zu erleben, dass sich omnivore Esser beginnen zu entschuldigen und ihre Ernährungsweise zu verteidigen, wenn sie mitbekommen dass ich vegan lebe – obwohl ich es in keiner Weise anspreche, geschweige denn kritisiere.
Das Bewusstsein wächst und ich freue mich über jedes gute Gespräch.
„Artgerecht ist nur die Freiheit.“
Felizia
Hallo liebe Luise,
vielen Dank für deinen großartigen Artikel. Der gefällt mir sehr gut und hat bei mir zu einem AHA Erlebnis geführt. Er hilft mir sehr mir noch bewusster zu werden.
Liebe Grüße
Laura
Laura
Laat een reactie achter
Deze site wordt beschermd door hCaptcha en het privacybeleid en de servicevoorwaarden van hCaptcha zijn van toepassing.