"Je doet dit niet voor anderen, maar voor jezelf!" – Hoe ouders kunnen omgaan met druk op school

Herinneren wij ons? Daar zaten we gehoorzaam, knijpend in de harde en ongemakkelijke stoelen tijdens de extreem saaie wiskundeles - en vanaf het begin werden we aangemoedigd met: "Je doet dit niet voor mij of je ouders, maar voor jezelf."

Hadden we toen we op school zaten echt een idee van wat het betekent om de beslissingen die we vandaag nemen voor onze toekomst te nemen? Maakt het ons echt uit dat onze schoolcijfers onze carrière kunnen beïnvloeden - en begrijpen we dat dit vervelende schoolgedoe iets positiefs is dat we onszelf gunnen?

Ik betwijfel het. We wachtten op de langverwachte schoolbel. En ik waag een provocerende stelling: we hadden gelijk. Iedere leerling die met een eigen mening en houding ten opzichte van school naar de les komt, heeft gelijk. Degenen die leergierig zijn en toewerken naar een middelbare schooldiploma – maar ook degenen die niets liever willen dan tijdens de pauze eindelijk in de rokershoek staan.

Hoe kom ik op zo’n absurde uitspraak? Is ons hele sociale en economische systeem niet gebouwd op het feit dat de verliezers in de rookhoek staan ​​en de winnaars het extra huiswerk maken? Leren we niet van jongs af aan dat we moeten functioneren en dat onze toekomst kapot gaat als we nu niet presteren en ons daarmee onderscheiden van de massa?

Nou, dat is waar. Maar de prestatiemaatschappij is iets vergeten: ieder mens onderscheidt zich door verschillende kwaliteiten. Er wordt veel moeite gedaan om deze verschillen te categoriseren, beoordelen en evalueren, om ze als nuttig en nutteloos te bestempelen en zo het systeem draaiende te houden - maar volgens de individuele psychologie volgt ieder mens zijn levenslijn, zijn geheime doel, dat, vaak onbewust, zijn beslissingen controleert en zijn leven in een bepaalde richting stuurt. 

Wij volgen onze lijn 

Dit verklaart waarom de goedbedoelde adviezen van de meeste studenten onopgemerkt de ether in sijpelen. 

Onze ziel volgt niet wat van buitenaf als wijs en verstandig wordt voorgesteld. We volgen wat onze hersenen op basis van onze ervaringen beschouwen als de veiligste manier om ons geheime doel in het leven te bereiken: "Als ik eenmaal boven alles sta, dan..." "Als ik erin geslaagd ben onzichtbaar te zijn, dan..." "Als ik de mooiste vrouw van de wijde omtrek ben, dan..." 

Onze levensdoelen zijn gebouwd op wat we meenemen uit onze kindertijd en willen ons helpen de hoop te voeden dat er een dag X zal komen waarop we gelukkig en tevreden zijn aangekomen. 

Het betekent niet dat deze levensdoelen altijd wijs, attent en betekenisvol zijn. Ze kunnen ons ook eenzaam maken en ons loskoppelen van de gemeenschap. Maar als jongeren die nog niet hebben leren reflecteren, zijn wij ons daar niet van bewust.

Onze acties in de kindertijd en adolescentie volgen dus onze onbewuste programmering. De school zal er daarom alleen in slagen “ons tot bezinning te brengen” als het óf onze wil tegenwerkt, óf als de eisen toch al overeenkomen met het geheime doel van het leven, bijvoorbeeld: ‘Als ik hier eenmaal de beste ben in alles, dan zal ik eindelijk beminnelijk zijn’. De houding van iemand ten opzichte van de school laat dus altijd zien of dit systeem hem of haar persoonlijk dient of niet. 

Het is uiterst belangrijk om te weten dat de motivatie om te leren, nieuwsgierig te zijn en te creëren in ieder mens aanwezig is. Het verlangen naar verdere ontwikkeling komt overeen met onze natuurlijke capaciteiten. De aanpak om jongeren informatie van buitenaf te geven die voor hen niet interessant is, leidt alleen tot succes op de korte termijn. De informatie komt terecht in het kortetermijngeheugen of dient het simpele doel om het volgende leerjaar te bereiken. Maar inhoudelijk gaat het meeste aan ons voorbij.

De druk blijft toch bestaan? 

Deze reflectie verandert echter niets aan de situatie: onderwijs is verplicht en het valt niet te ontkennen dat we dankbaar kunnen en moeten zijn voor onze onderwijsmogelijkheden. Wat in de eerste plaats telt, is perspectief. Maar dit geldt vooral voor ons volwassenen. Wat kunnen de jongeren doen die naar school gaan en niet gemakkelijk uit hun vel komen en het verschrikkelijk vinden? Wat kunnen we doen om hen te ondersteunen?

Een belangrijk aspect is: druk leidt tot niets. Als ouders moeten we ons eerst afvragen: waar voel ik de maatschappelijke, sociale of persoonlijke druk dat mijn kind dit of dat speciale ding op school moet doen? Welke eisen stel ik op mijn kind? 

Vervolgens is het verstandig om te beseffen hoeveel prachtige manieren er tegenwoordig zijn om de druk van ieders schouders te halen en wat meer ruimte te laten om te ademen: 

Zelfs als een leerling op de middelbare school begint, is de weg naar de middelbare school en de universiteit tot ver in de volwassenheid mogelijk. Persoonlijk ken ik een paar mensen die hun middelbare schooldiploma hebben behaald als volwassenen met gezinnen. De geruststellende gedachte erachter: niet alles is verloren als mijn kind slechte cijfers mee naar huis neemt. Ik kan ontspannen en het kind benaderen met een open oor, liefde en begrip.

Als de druk in het gezin weggaat, kan de druk bij het kind zelf ook verdwijnen. Als het gezin een veilige plek is waar de liefde niet verdiend hoeft te worden door te presteren, is het vaak zelfs mogelijk om je open te stellen voor de inhoud van het optreden, omdat het kind beide ervaart: het is niet altijd comfortabel, maar ik kan mezelf ook overtreffen. En er is een plek waar ik gewoon kan zijn. 

Hoe kunnen we onze tijd goed besteden?

Als ouders kunnen we ons kind altijd aanmoedigen om zijn eigen weg te vinden. Het is niet erg als het een zes krijgt voor wiskunde. Dat is het echt niet. Misschien wil het eigenlijk nooit iets met wiskunde te maken hebben. Daarom zou het heel goed kunnen zijn in kunst. Of andersom. 

Wij hoeven niet overal goed in te zijn. Als mens kunnen we een niche kiezen waarin we onszelf kunnen laten zien. Niet al het andere hoeft perfect te zijn. Uitspraken als: "Maar je kunt niet... maar je moet..." zijn zelden nuttig gebleken - zowel bij kinderen als bij onszelf. Het creëert mentale druk, waardoor de hersenen onder stress komen te staan, de synapsen langzamer werken en we precies het tegenovergestelde bereiken van wat oorspronkelijk gewenst was.

Ook verhelderend: plaats school in de context van de rest van je leven. Waar gaat het eigenlijk over? Welk belang hecht u aan onderwijs in uw waardensysteem? Hoeveel tijd wilt u investeren in het aanleren van andere aspecten van het leven aan uw kind die niet op school worden onderwezen? Hoe kun je het kind holistisch oppakken en voorbereiden op het leven?

Heb moed: Geef het kind innerlijke vrijheid om zelf te beslissen welk belang onderwijs in zijn/haar leven moet hebben. “Dat kan niet waar zijn”, zou u kunnen tegenwerpen. Klopt, maar het kind doet het toch, zelfs zonder erover na te denken. Het staat er voor of tegen, afhankelijk van zijn levenslijn. 

Daarom is het goed om te weten dat kinderen eigenlijk altijd willen meewerken. Ook al blijven ze rebels, het diepere verlangen daarachter is eigenlijk gewoon: ‘Laat mij mezelf zijn en mezelf ervaren in een veilige relatie – maar zonder dat we uit elkaar hoeven te zijn.’ Dit betekent dat een ontspannen schoolloopbaan samen mogelijk is – en misschien zelfs wel leuk.

Wil je meer leren over gezin en zwangerschap, mindfulness, voeding of duurzaamheid, Bekijk hier meer spannende blogartikelen over deze onderwerpen.