Hoe komt plastic afval eigenlijk in zee terecht?

Dat er steeds meer afval in de oceanen belandt, is voor niemand van ons nieuws meer. Maar wat is er zo erg aan plastic in de oceaan en hoe komt het daar eigenlijk?

Ongeveer ⅔ van het aardoppervlak is bedekt met water. En juist deze zeeën behoren nu tot de smerigste plekken ter wereld. Je hebt misschien ook gehoord dat er in 2050 meer plastic in de oceaan zal zitten dan vis – als er niets wordt gedaan om het zwerfvuil te stoppen.

Waarom is plastic in de zee schadelijk?

Niet alleen de waterkwaliteit heeft last van het plastic, maar vooral de onderwaterwereld. En op de lange termijn wij mensen ook.

Vissen en andere zeedieren zien plastic vaak aan voor voedsel. Schildpadden verwarren plastic zakken bijvoorbeeld met kwallen en vissen slikken kleine plastic deeltjes in omdat ze deze voor plankton aanzien. Als gevolg hiervan verhongeren de dieren niet alleen. De onverteerbare delen beschadigen de magen en andere inwendige organen van de dieren.

Dat de dieren zoveel lijden zou eigenlijk reden genoeg moeten zijn om iets aan plastic afval te willen doen. Sommige mensen lijken er echter pas echt over na te denken als ze vernemen dat deze vorm van afvalverwerking ook gevolgen voor henzelf kan hebben. De kleine plasticdeeltjes die de vissen inslikken worden uiteraard bij het eten van de vissen opgegeten en komen zo ook in ons organisme terecht. Welke gevolgen dit op de lange termijn kan hebben, is nog niet bekend. Toch weten we allemaal intuïtief dat het absoluut niet goed kan zijn voor ons lichaam.

FOTO DOOR DUSTAN HOUTHUIS OP ONSPATTEN

Hoe komt afval in de oceaan terecht?

80% van het plastic afval komt via landinstroom in de oceanen terecht.

Dit omvat:

1. Plastic flessen en verpakkingen achteloos weggegooid:
   Via kanalen en rivieren worden ze in zee gespoeld.  
2. De afvoeren in ons huis:
   Of het nu gaat om microdeeltjes in tandpasta, douchegel of contactlensreiniger – vroeg of laat komen ze allemaal in de oceanen terecht.
3. Plastic deeltjes uit de wasmachine:
   Textiel van synthetische vezels verliest bij het wassen veel kleine vezels. En omdat ze zo klein zijn, blijven ze nergens steken, maar belanden ze ongehinderd in de oceaan.
4. Stortplaatsen:
   Plastic afval uit open stortplaatsen wordt door de wind weggeblazen en komt in de oceaan terecht. We hebben het hier niet over geïsoleerde stukjes plastic, maar over tonnen (!) plastic afval.
5. Kunststofproductie:
   Dit is eigenlijk voor de hand liggend, maar het is de moeite waard om op dit punt te onthouden: hoe meer plastic er wordt geproduceerd en geconsumeerd, hoe meer het uiteindelijk in de oceanen terechtkomt.

De overige 20% komt rechtstreeks uit de scheepvaart en visserij. Uitrusting zoals visnetten wordt soms bewust in zee gegooid. Dit leidt niet alleen tot meer plastic in het water, maar ook tot vissen die in deze apparaten verstrikt raken en sterven.

Hoe erg is de situatie en hoe wordt het afval in de oceanen verspreid?

Je kunt in verschillende beelden spreken: Elke minuut belandt er een vrachtwagen vol plastic in onze oceanen. Er drijven tot 46.000 stukjes plastic afval in elke vierkante kilometer zee. Of om terug te gaan naar ons oorspronkelijke beeld: in 2050 zullen er meer stukjes plastic in de zee drijven dan vissen.
Wat we kunnen zien is slechts het topje van de ijsberg. Want ruim 70% van het afval zinkt naar de zeebodem. 15% drijft op het oppervlak en 15% spoelt aan op de kust. Het plastic in de zee kan daarom niet zomaar worden uitgevist. Bovendien breekt plastic in het ergste geval pas na enkele honderden jaren af. Voordien valt het plastic uiteen in steeds kleinere deeltjes en wordt zo een microplastic.

Kortom: de situatie is meer dan alarmerend.

Wat kunnen we doen?

Zoals al eerder aangegeven: Afval dat niet geproduceerd wordt, belandt niet in zee. Helaas kunnen we het probleem niet (letterlijk) van de ene op de andere dag oplossen.

Nog fijner is het om te weten dat je er zelf nog iets aan kunt doen. Door (plastic) afval te vermijden. In dit blogartikel Je vindt eenvoudige tips die je kunt gebruiken om je plasticverbruik in het dagelijks leven te verminderen.
U kunt ook een positieve bijdrage leveren door de mensen om u heen te helpen opleiden. Zo help je steeds meer mensen zich bewust te worden van het probleem. Stuur en deel bijvoorbeeld gerust dit bericht door; Ik zou daar heel blij mee zijn.

Vond je dit leuk en wil je meer leren over gezond eten, mindfulness of duurzaamheid? Bekijk hier nog veel meer spannende blogartikelen over deze onderwerpen.

FOTO DOOR BRIAN YURASITS OP ONSPATTEN

Mijn bronnen waren:

http://www.wwf.de/fileadmin/fm-wwf/Publikationen-PDF/Infografik_Muell_im_Meer.pdf

https://www.duh.de/plastik-im-meer/

https://www.nabu.de/natur-und-landschaft/meere/muellkippe-meer/16805.html

https://www.youtube.com/watch?v=dM1ojs-iT0s